เทคโนโลยีอัจฉริยะ: พลิกเกมสู่ยุคใหม่ของอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ตลอดห่วงโซ่การผลิต Smart Technology: Revolutionizing the Meat Industry Across the Entire Production Chain

เทคโนโลยีอัจฉริยะ: พลิกเกมสู่ยุคใหม่ของอุตสาหกรรมเนื้อสัตว์ตลอดห่วงโซ่การผลิต
Smart Technology: Revolutionizing the Meat Industry Across the Entire Production Chain

By:   รศ.ดร. อัจฉรา ขยัน
Assoc. Prof. Autchara Kayan, Dr. Agr.
Department of Animal Science
Faculty of Agriculture
Kasetsart University
fagrark@ku.ac.th

          การควบคุมคุณภาพการผลิตเนื้อสัตว์ด้วยระบบอัจฉริยะ (AI-Driven Quality Control) ตลอดห่วงโซ่การผลิตสามารถประยุกต์ใช้เทคโนโลยีต่างๆ เช่น IoT (Internet of Things), AI (Artificial Intelligence) การประมวลผลภาพ (Computer Vision) และบล็อกเชน เพื่อให้ได้ข้อมูลแบบเรียลไทม์ แม่นยำ และสามารถตรวจสอบย้อนกลับได้ โดยการควบคุมคุณภาพการผลิตด้วยระบบอัจฉริยะสามารถจำแนกออกเป็น 4 ส่วนในภาคการผลิต ตั้งแต่ต้นทางจนถึงปลายทาง ดังนี้

1. การควบคุมคุณภาพในฟาร์มและการเลี้ยงสัตว์ (Smart Farming / Animal Husbandry)
          การเลี้ยงสัตว์อัจฉริยะ คือ แนวทางการนำเทคโนโลยีสมัยใหม่มาใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในกระบวนการผลิตปศุสัตว์ ซึ่งมักได้รับผลกระทบจากความไม่แน่นอนของสภาพอากาศ สิ่งแวดล้อม และภาวะเศรษฐกิจ การเลี้ยงสัตว์อัจฉริยะจึงมุ่งเน้นการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึก เพื่อใช้ในการวางแผนและตัดสินใจอย่างแม่นยำมากขึ้น

2. การควบคุมคุณภาพในกระบวนการแปรรูปและโรงฆ่าสัตว์ (Smart Processing Control)
          ในยุคที่ผู้บริโภคให้ความสำคัญกับความปลอดภัยของอาหาร และการตรวจสอบย้อนกลับของผลิตภัณฑ์ การปฎิบัติงานในโรงฆ่าสัตว์จะต้องมีการเปลี่ยนแปลงไปสู่การควบคุมคุณภาพอัจฉริยะ (Smart Processing Control) ซึ่งจะเป็นการบูรณาการระหว่างเทคโนโลยีดิจิทัลและระบบอัตโนมัติในทุกขั้นตอนของกระบวนการผลิต เพื่อยกระดับมาตรฐานสุขอนามัย คุณภาพ และประสิทธิภาพให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล เช่น GMP และ HACCP รวมถึงการควบคุมตัวแปรสำคัญ ณ จุดวิกฤตที่ต้องควบคุม (Critical Control Points; CCPs) ตลอดห่วงโซ่การผลิต โดยมีเป้าหมายหลักในการป้องกันการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ก่อโรคและสารตกค้าง

3. การควบคุมคุณภาพหลังการแปรรูปและการขนส่ง (Smart Post-Processing & Logistics)
·      บรรจุภัณฑ์อัจฉริยะและการระบุความสดใหม่ (Intelligent Packaging & Freshness Detection)
          ระบบบรรจุภัณฑ์แบบดั้งเดิม ส่วนใหญ่ไม่ได้ให้ข้อมูลใดๆ เกี่ยวกับคุณภาพของผลิตภัณฑ์แก่ผู้บริโภคและผู้ผลิตในทุกขั้นตอนของห่วงโซ่ในระบบการผลิต ดังนั้น เทคโนโลยีสมัยใหม่จึงได้รับการพัฒนาเพื่อลดความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น เช่น โรคที่เกิดจากการบริโภคอาหารที่ปนเปื้อน นอกจากนี้ ระบบตรวจสอบคุณภาพอาหารยังมีบทบาทสำคัญในการลดการสูญเสียของอาหารตลอดกระบวนการผลิตและจัดจำหน่าย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บรรจุภัณฑ์อัจฉริยะ (Intelligent Packaging) ได้ถูกนำมาใช้เพื่อรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับการจัดการและการเก็บรักษาอาหาร เพื่อปรับปรุงคุณภาพของผลิตภัณฑ์และตอบสนองความพึงพอใจของผู้บริโภค

4. ระบบการจัดการข้อมูลและตรวจสอบย้อนกลับ (Data Management and Traceability)
          ระบบการจัดการข้อมูลและการตรวจสอบย้อนกลับเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับอุตสาหกรรมการผลิตเนื้อสัตว์ เนื่องจากเป็นกระบวนการที่ช่วยให้สามารถติดตามและบันทึกเส้นทางการเคลื่อนที่ของผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์รวมถึงส่วนประกอบที่ใช้ในการผลิตตลอดทั้งห่วงโซ่อุปทาน ซึ่งถือเป็นเครื่องมือสำคัญเมื่อเกิดการปนเปื้อนหรือปัญหาด้านสุขอนามัย อีกทั้งยังสามารถระบุแหล่งที่มาของปัญหาได้อย่างรวดเร็วเพื่อเรียกคืนผลิตภัณฑ์ที่วางจำหน่ายในท้องตลาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ ระบบตรวจสอบย้อนกลับที่ดีจำเป็นต้องอาศัยการจัดเก็บและการบริหารจัดการข้อมูลอย่างเป็นระบบในทุกขั้นตอน โดยมีองค์ประกอบหลักที่สนับสนุนการทำงานร่วมกันอย่างเป็นเอกภาพ

          AI-Driven Quality Control in meat production throughout the production chain, various smart technologies such as IoT (Internet of Things), AI (Artificial Intelligence), computer vision, and blockchain can be applied to obtain real-time, accurate, and traceable data. AI-driven quality control in meat production can be categorized into four key stages along the production chain, from upstream to downstream, as follows:

1. Quality Control in Smart Farming and Animal Husbandry
          Smart animal farming refers to the application of modern technologies to enhance efficiency and solve the problems in livestock production, which often arise from uncertainties in weather conditions, the environment, and economic situations. Smart farming focuses on collecting and analyzing in-depth data to enable more precise planning and decision-making.

2. Quality Control in Processing and Slaughterhouses (Smart Processing Control)
          In an era where consumers place high importance on food safety and product traceability, slaughterhouse operations must transition toward Smart Processing Control—an approach that integrates digital technologies and automation across all stages of production. This integration enhances hygiene standards, product quality, and operational efficiency in compliance with international standards such as GMP and HACCP. In addition, smart systems help control key variables at Critical Control Points (CCPs) throughout the production chain, with the primary goal of preventing contamination by pathogenic microorganisms and chemical residues.

3. Smart Post-Processing & Logistics
·      Intelligent packaging and freshness detection
          Traditional packaging systems generally do not provide information about product quality to consumers or producers throughout the production and supply chain. Therefore, modern technologies have been developed to minimize potential risks such as foodborne illnesses caused by contaminated products. Furthermore, food quality monitoring systems play a vital role in reducing food loss throughout production and distribution. In particular, intelligent packaging has been introduced to collect data on food handling and storage conditions, helping to enhance product quality and better meet consumer satisfaction.

4. Data Management and Traceability
          Data management and traceability systems are essential for the meat production industry, as they enable the tracking and documentation of the movement of meat products and all components used in production throughout the entire supply chain. These systems serve as critical tools in cases of contamination or hygiene issues, allowing for rapid identification of the source of the problem and efficient product recalls from the market. An effective traceability system requires systematic data collection and management at every stage of production. It must also include key components that work together seamlessly to ensure unified operations.