ขวดพลาสติกในสมรภูมิสิ่งแวดล้อม: EU กำหนดอนาคตอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์ Plastic Bottles Under Pressure: The EUs Bold Move to Reshape the Packaging Industry

ขวดพลาสติกในสมรภูมิสิ่งแวดล้อม: EU กำหนดอนาคตอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ์
Plastic Bottles Under Pressure: The EU’s Bold Move to Reshape the Packaging Industry

By:  กองบรรณาธิการ
นิตยสาร ฟู้ด โฟกัส ไทยแลนด์
Editorial Team
Food Focus Thailand Magazine
editor@foodfocusthailand.com

 

เตรียมบอกลาพลาสติกใช้ครั้งเดียวทิ้ง
           ยุโรปสร้างขยะพลาสติกเกือบ 32 ล้านตันต่อปี และร้อยละ 80 ของขยะในทะเลมาจากพลาสติกใช้ครั้งเดียว (environment.ec.europa.eu) ปัญหาเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากปริมาณพลาสติกที่เพิ่มขึ้นเพียงอย่างเดียว แต่ยังรวมถึงการจัดการที่ไร้ประสิทธิภาพ ตั้งแต่การกำจัด การเก็บรวบรวม และการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่นำไปรีไซเคิลได้ยาก ซึ่งพลาสติกน้ำหนักเบามักหลุดรอดสู่ธรรมชาติ แตกตัวเป็นไมโครพลาสติก และปนเปื้อนในห่วงโซ่อาหาร สำหรับแนวทางแก้ไขปัญหานี้ ทางอียูจึงออกกฎหมายใหม่ที่เข้มงวดเพื่อปรับปรุงการออกแบบและการจัดการบรรจุภัณฑ์

           ฝาขวดพลาสติก แม้มีขนาดเล็ก แต่กลับสร้างปัญหาใหญ่ในยุโรป โดยติดอันดับ 10 ขยะพลาสติกที่พบบนชายหาดมากที่สุด และมักถูกทิ้งปะปนในธรรมชาติมากกว่าตัวขวดเสียอีก เพื่อแก้ปัญหานี้ ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2567 กฎระเบียบของอียูจึงบังคับให้ผู้ผลิตออกแบบให้ฝาขวดพลาสติกต้องติดอยู่กับตัวขวดเสมอ เพื่อให้สามารถนำไปรีไซเคิลได้พร้อมกันทั้งหมดและลดโอกาสที่ฝาจะหลุดรอดลงสู่ท้องทะเล

           ขวดน้ำพลาสติกเองก็สร้างปัญหา เนื่องจากใช้เวลาย่อยสลายนับพันปีและยังสลายตัวกลายเป็นไมโครพลาสติก อียูจึงกำหนดเป้าหมายภายใต้กฎหมาย Single-Use Plastics Directive (SUPD) ให้เก็บรวบรวมขวดพลาสติกเพื่อรีไซเคิลให้ได้ร้อยละ 77 ภายในปี พ.ศ. 2568 และเพิ่มเป็นร้อยละ 90 ภายในปี พ.ศ. 2572 ซึ่งจากข้อมูล ณ กลางปี พ.ศ. 2568 พบว่า อัตราการเก็บรวมขวดพลาสติกเฉลี่ยอยู่ที่ประมาณร้อยละ 60 โดยบางประเทศสามารถบรรลุเป้าหมายได้เร็วกว่ากำหนด เช่น ประเทศเยอรมนี ซึ่งมีระบบการคืนขวดที่มีประสิทธิภาพสามารถเก็บขวดได้เกินร้อยละ 90 ส่วนการใช้วัสดุรีไซเคิลในขวดพลาสติกให้ได้อย่างน้อยร้อยละ 25 ภายในปี พ.ศ. 2568 นั้น ประเทศฝรั่งเศสสามารถบรรลุเป้าหมายได้ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2567 แล้ว และประเทศอิตาลีน่าจะสามารถบรรลุเป้าหมายนี้ได้ภายในสิ้นปี (plasticsengineering.org)

 

การเปลี่ยนแปลงกฎระเบียบด้านบรรจุภัณฑ์
           สหภาพยุโรปกำลังเดินหน้าควบคุมปัญหามลพิษจากพลาสติกอย่างเข้มงวด โดยเฉพาะภายใต้กฎหมาย SUPD ที่กำหนดให้บริษัทผู้ผลิตพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง ต้องร่วมรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการจัดการขยะ และ รณรงค์ให้ความรู้แก่สาธารณะเกี่ยวกับการคัดแยกและรีไซเคิล นอกจากนี้ ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ยังต้องติดฉลากอย่างชัดเจนภายใต้มาตรฐานเดียวกัน เพื่อให้ผู้บริโภคสามารถแยกขยะได้อย่างถูกต้องและสะดวกยิ่งขึ้น

           กฎหมาย PPWR ฉบับใหม่ยิ่งเข้มงวดไปอีก โดยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2569 บรรจุภัณฑ์ทั้งหมดต้องออกแบบให้รีไซเคิลได้ดีขึ้น และห้ามใช้บรรจุภัณฑ์อาหารที่มีสาร PFAS หรือโลหะหนักที่เกินค่าความปลอดภัย ทั้งนี้ ภายในปี พ.ศ. 2573 บรรจุภัณฑ์จะต้องรีไซเคิลได้อย่างน้อยร้อยละ 70 ของน้ำหนัก และมีสัดส่วนพลาสติกรีไซเคิลตามที่กำหนด เช่น บรรจุภัณฑ์ PET ที่สัมผัสอาหารต้องมีพลาสติกรีไซเคิลร้อยละ 30 (ไม่รวมขวดน้ำแบบใช้ครั้งเดียว) ส่วนพลาสติกอื่นๆ ต้องมีสัดส่วนที่รีไซเคิลได้อย่างน้อยร้อยละ 10 และร้อยละ 30 สำหรับขวดเครื่องดื่มแบบใช้ครั้งเดียว นอกจากนี้ ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2581 เป็นต้นไป หากมีบรรจุภัณฑ์ที่รีไซเคิลได้น้อยกว่าร้อยละ 80 (จัดอยู่ในคลาส C) จะถูกแบนจากตลาด

           กฎหมายใหม่นี้ครอบคลุมการติดฉลากและการใช้บรรจุภัณฑ์เกินความจำเป็นด้วย โดยตั้งแต่วันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2571 เป็นต้นไป บรรจุภัณฑ์ทั่วอียูจะต้องติดฉลากแบบเดียวกันที่ระบุวิธีทิ้งและการรีไซเคิล รวมถึงต้องมีฉลากเฉพาะสำหรับบรรจุภัณฑ์ย่อยสลายได้ นำกลับมาใช้ซ้ำได้ หรือมีสารเคมีพิเศษ ซึ่งจะประกาศเพิ่มภายหลัง นอกจากข้อกำหนดเรื่องฉลาก กฎหมายฉบับนี้ยังมีแผนที่จะห้ามใช้บรรจุภัณฑ์ส่วนเกินในอนาคต เช่น พลาสติกใช้ครั้งเดียวที่ใช้ห่อรวมสินค้าหลายชิ้น เป็นต้น

 

How Single-Use Plastics Are Losing Their Grip
           Europe generates nearly 32 million tonnes of plastic waste annually, with single-use plastics accounting for about 80% of marine litter (environment.ec.europa.eu). The issue isn’t just the volume of plastic, but poor management—inefficient disposal, inadequate collection, and hard-to-recycle designs all exacerbate the problem. Lightweight plastics often escape into nature, breaking down into microplastics that enter the food chain. To address this, the EU has introduced stricter rules aimed at improving packaging design and waste management.

           Take plastic caps, for example. Though small, they pose a significant problem. They rank among the top 10 items found littering Europe’s beaches and are often seen more frequently in nature than the bottles they belong to. That’s why, starting in July 2024, EU regulations require plastic caps to remain attached to bottles. This simple design change helps ensure that both the cap and bottle are recycled together—and prevents caps from polluting the ocean.

           Plastic bottles remain one of the toughest packaging challenges. They can take up to a thousand years to break down, and instead of disappearing, they fragment into microplastics. That’s why the EU’s Single-Use Plastics Directive (SUPD) has set ambitious targets: 77% of bottles must be collected separately by the end of 2025, rising to 90% by 2029. As of mid-2025, EU Member States have reached an average bottle collection rate of around 60%, with countries like Germany already surpassing 90%, thanks to effective deposit return schemes. On the recycled content front, France exceeded the 25% recycled PET (rPET) requirement ahead of schedule in 2024, while others—such as Italy—are expected to meet the goal by the end of this year (plasticsengineering.org).

A Changing Regulatory Landscape
           The EU is continuing to strengthen its laws on plastic pollution. Under the SUPD, companies producing single-use plastics must now help cover the costs of litter cleanup and public awareness campaigns. Additionally, products are required to carry clear, standardized labels to guide consumers toward better disposal choices.

           The new PPWR takes this further. Starting in 2026, all packaging must meet stricter design and recyclability standards. Food packaging exceeding safety limits for PFAS or heavy metals will be banned from the market. By 2030, packaging must achieve minimum recyclability scores—at least 70% recyclable by weight—and meet new recycled content targets. PET food-contact packaging must contain 30% recycled plastic (excluding single-use bottles), while other plastic packaging must contain at least 10%. For single-use plastic beverage bottles, the target is 30% recycled content. From 2038, rules will tighten further: packaging with less than 80% recyclability (Class C) will also be banned.

           The regulation also tackles labeling and wasteful packaging. Starting August 12, 2028, all packaging must carry harmonized labels indicating how to dispose of it and whether it is recyclable. Special labeling will also apply to compostable, reusable, and chemically sensitive packaging, with more details to come. Beyond labeling, the regulation will eventually ban excess packaging—such as single-use plastic used by retailers to bundle multiple items.