473 จำนวนผู้เข้าชม |
By: ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ทศพร นามโฮง
Assistant Professor Tosporn Namhong
Visiting Lecturer
Rajamangala University of Technology Suvarnabhumi
tnamhong@hotmail.com
ระบบภูมิคุ้มกันหรือ Immunity system คือกลไกที่ชีวิตพัฒนาขึ้น เพื่อปกป้องอันตรายจากสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก หรือสิ่งแปลกปลอมที่ก่อให้เกิดโรคภัยและอันตรายต่างๆ อย่างจุลชีพก่อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ปรสิต รา พยาธิ หรือแม้แต่การได้รับเลือดผิดหมู่ การได้รับสารก่อภูมิแพ้ที่กระตุ้นให้เกิดการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน โดยเราจะเรียกสิ่งเหล่านี้ว่า แอนติเจน (Antigen) ภูมิคุ้มกันเปรียบเสมือนร่มป้องกัน “เชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอม” ที่จะเป็นอันตรายต่อร่างกาย
กลไกของระบบภูมิคุ้มกันจึงเปรียบเสมือนทหารที่ทำหน้าที่ปกป้องบ้านเมือง โดยพื้นฐานทหารต้องมีความแข็งแรงและได้รับเสบียงอาหารที่สมบูรณ์ จึงจะมีความสามารถปกป้องคุ้มครองบ้านเมืองได้ ซึ่งก็เปรียบเทียบได้เช่นเดียวกับร่างกาย การที่ร่างกายจะมีภูมิคุ้มกันที่ดีได้ ก็ต้องมีความแข็งแรง ได้รับโภชนาการที่ดี สารอาหารครบถ้วน ไม่มีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการทำลายภูมิคุ้มกันเช่น สูบบุหรี่ นอนหลับพักผ่อนไม่เพียงพอ ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นประจำ ขาดการออกกำลังกาย มีความเครียด และได้รับโภชนาการไม่เพียงพอหรือขาดสมดุล ซึ่งหากภูมิคุ้มกันลดลงจะมีอาการดังต่อไปนี้ เช่น มีภาวะความเครียดเกิดขึ้นได้ง่าย เป็นหวัดบ่อย มีปัญหาเกี่ยวกับกระเพาะหรือลำไส้ง่ายขึ้น เมื่อเกิดแผลก็จะหายช้า มีความอักเสบเกิดขึ้นบ่อย และรู้สึกเหนื่อยล้าง่าย
การเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันเพื่อร่างกายที่แข็งแรง ทำได้โดยบริโภคผักผลไม้ที่มีวิตามินและเกลือแร่อย่างเพียงพอ ดื่มน้ำเปล่าอย่างน้อยวันละ 8 แก้ว ออกกำลังกายสม่ำเสมอ พักผ่อนให้เพียงพอ ล้างมือให้สะอาดอยู่เสมอ และพยายามลดความเครียด นอกจากนี้มีรายงานวิจัยที่ค้นพบว่า สารพฤกษเคมี หรือ Phytonutrient ซึ่งเป็นสารประกอบจากพืชที่ให้ปฏิกิริยาทางชีวภาพ และมีผลดีต่อสุขภาพของมนุษย์ สารไฟโตนิวเทรียนท์เหล่านี้ เช่น ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) แอนโธไซยานิน (Anthocyanin) แคร์โรทีนอยด์ (Carotenoid) โพลีฟีนอล (Polyphenol) ไฟโตเสตอรอล (Phytosterol) มีบทบาทที่สำคัญต่อสุขภาพของมนุษย์ การได้รับสารอาหารและไฟโตนิวเทรียนท์ที่พอเพียง จะช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน รวมถึงป้องกันและต้านทานการติดเชื้อได้
The immune system is a biological mechanism that protects the body from harmful microorganisms, foreign bodies, and organic pathogens such as bacteria, virus, parasite, fungus, parasitic worm, or even blood transfusion incompatibility. The immune system will be triggered when the body receives an allergenic substance called antigen. The immune system functions like a protective umbrella that shields the body from detrimental germs or foreign objects.
The mechanism of the immune system is comparable to that of the soldiers that protect a country. Fundamentally, the soldiers must be strong and sufficiently nourished in order to ensure an effective protection of the territory. Similarly, the immune system can be fortified only when the body is healthy and adequately nourished. The factors that may jeopardize the immune system include, for example, smoking, insufficient hours of sleep, consumption of alcoholic beverage, lack of physical exercise, stress, and insufficient or unbalanced intake of nutrients. If the immunity is compromised, the following symptoms may ensue: higher tendency of stress, frequent cold infections, frequent episodes of gastrointestinal problems, slower healing of wound, higher incidence of inflammation, and fatigue.
The strengthening of the immune system can be achieved through consumption of vitamin- and mineral-rich fruits and vegetables, minimum intake of 8 glasses of water, regular exercise, sufficient hours of sleep, constant maintenance of hand hygiene, and stress management. In addition, research reveals that phytonutrient, a plant-derived substance that can induce biological reactions, is beneficial to human health. These phytonutrients, such as flavonoid, anthocyanin, carotenoid, polyphenol, and phytosterol, can stimulate the immune system and prevent infection.