วิศวกรรมพลังงานชีวมวลสำหรับอุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร Engineering Biomass Solutions for the Agri-Food Industry

วิศวกรรมพลังงานชีวมวลสำหรับอุตสาหกรรมเกษตรและอาหาร
Engineering Biomass Solutions for the Agri-Food Industry

By:   ศักดิโชติ กิจเจริญวงศ์
Sakdichote Kijjaroenwong
Project Sales Manager
Vyncke Co., Ltd.
SKI@vyncke.com

         ประเทศในอาเซียนเป็นหนึ่งในผู้ผลิตสินค้าเกษตรรายใหญ่ของโลก จึงมีแหล่งชีวมวลที่อุดมสมบูรณ์และสม่ำเสมอ ไม่ว่าจะเป็นแกลบ เปลือกปาล์ม เส้นใยปาล์ม ทะลายปาล์ม กากมะพร้าว หรือกากกาแฟ ซึ่งล้วนเป็นผลพลอยได้ตามธรรมชาติจากอุตสาหกรรมอาหารในภูมิภาค ส่งผลให้ชีวมวลเป็นแหล่งเชื้อเพลิงที่เข้าถึงง่าย ต้นทุนคุ้มค่า ช่วยลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิลนำเข้า และสนับสนุนเศรษฐกิจหมุนเวียนในระดับท้องถิ่น

         อย่างไรก็ตาม การใช้ชีวมวลก็มีความท้าทาย เนื่องจากวัสดุเหลือทิ้งมีคุณสมบัติที่แตกต่างกัน ทั้งความชื้น ความหนาแน่น ขนาดอนุภาค และเสถียรภาพในการเก็บรักษา บางชนิดเน่าเสียเร็ว บางชนิดต้องอบแห้ง และหลายชนิดต้องผ่านกระบวนการเตรียมเชื้อเพลิงก่อนการเผาไหม้เพื่อให้การเผาไหม้เป็นไปอย่างสม่ำเสมอ ดังนั้น การออกแบบระบบชีวมวลที่มีประสิทธิภาพจึงต้องให้ความสำคัญกับการจัดการเชื้อเพลิง การเก็บรักษาที่ปลอดภัย การควบคุมฝุ่น การเตรียมเชื้อเพลิง และการจัดการคุณภาพของเชื้อเพลิงที่อาจมีความผันแปร

การประยุกต์ใช้ชีวมวลในอุตสาหกรรมอาหารของเอเชีย
         บริษัทในอุตสาหกรรมอาหารและการเกษตรทั่วเอเชียประสบความสำเร็จจากการปรับมาใช้พลังงานชีวมวล ไม่ว่าจะเป็นโรงงานปาล์มน้ำมันที่ใช้ทะลายปาล์ม เปลือก และไฟเบอร์ในการผลิตไอน้ำสำหรับกระบวนการผลิต โรงงานกาแฟได้นำกากกาแฟเผามาใช้เพื่อให้ความร้อนในขั้นตอนการสกัด ส่วนโรงสีข้าวได้นำแกลบมาใช้ผลิตพลังงานทั้งในรูปแบบไอน้ำและไฟฟ้า จากกรณีดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าของเสียที่เคยเป็นภาระกลับกลายเป็นแหล่งพลังงานที่มีคุณค่าในโรงงาน

         การใช้ชีวมวลช่วยลดการพึ่งพาเชื้อเพลิงฟอสซิล ลดต้นทุนการผลิต และลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์อย่างมีนัยสำคัญ โดยโรงงานอาหารขนาดกลางที่เปลี่ยนจากก๊าซธรรมชาติมาใช้เป็นชีวมวลสามารถลดการปล่อยคาร์บอนได้หลายพันตันต่อปี นอกจากนี้ การใช้เชื้อเพลิงชีวมวลจากท้องถิ่นยังช่วยให้ต้นทุนเชื้อเพลิงคงที่ และผู้ผลิตบางรายยังสามารถสร้างรายได้เพิ่มเติมจากการจำหน่ายพลังงานความร้อนหรือการนำเถ้าชีวมวลไปใช้ประโยชน์ในรูปแบบอื่นๆ

         ASEAN countries are among the world’s leading agricultural manufacturers, creating a consistent and abundant supply of biomass such as rice husk, empty fruit bunches (EFB) and coffee spent grounds. This stable supply makes biomass not only accessible but also cost-effective by reducing dependence on imported fossil fuels and supporting a more circular local economy.

         However, utilizing biomass comes with a challenge. Residues often differ in moisture content, density, particle size, and stability. Some degrade quickly, others require drying, and many must be pre-processed to ensure consistent combustion. Effective biomass engineering therefore calls for meticulous handling, secure storage, strong dust-control measures, proper fuel preparation, and the capability to manage variations in fuel quality.

Biomass Applications for Food Industry in Asia
         Food and agricultural companies across Asia have successfully adopted biomass energy. Palm oil mills use EFB and fiber to generate process steam. Coffee manufacturers burn spent coffee grounds to provide heat for extraction operations. Rice mills utilize rice husks for steam and power generation. In all cases, what was once a waste-disposal burden has become a valuable on-site energy source.

         The benefits of biomass utilization include lower fossil fuel consumption, reduced operating costs, and significant CO₂ reductions. A medium-sized food plant switching from natural gas to biomass can reduce CO2 emissions by several thousand tons per year. Local biomass sourcing ensures stable fuel costs, and some manufacturers further enhance their operations by selling surplus thermal energy or extracting value from their ash through alternative uses.