ยีสต์ทนกรดมีความสำคัญในกระบวนการอุตสาหกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกระบวนการหมักและการถนอมอาหาร โดยยีสต์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความสามารถในการทนกรดได้ดีและเจริญในแหล่งที่มีความเป็นกรดสูงได้

เพิ่มระดับฮอร์โมนความสุข: ไขความลับปรับสมดุลอารมณ์ด้วยศาสตร์แห่งโภชนาการ
Boosting Happiness Hormones: Unlocking the Secrets to Emotional Balance through the Science of Nutrition

By   วริษา ฟั้นธรรมครั้ง
Warisa Phanthamklang
Research and Development
Food Innovation and Packaging Center (FIN)
Chiang Mai University
warisa.ph@cmu.ac.th

 
ผศ.ดร. รชนิภาส สุแก้ว สมัครธำรงไทย
Asst. Prof. Rajnibhas Sukeaw Samakradhamrongthai, Ph.D.
Faculty of Agro-Industry
Chiang Mai University
rajnibhas.s@cmu.ac.th

ความสัมพันธ์ระหว่างสารสื่อประสาทกับอารมณ์
          ในสมองของมนุษย์มีสารสื่อประสาทหลักๆ อยู่ 4 ชนิด ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมอารมณ์และความรู้สึกเชิงบวกที่เรียกว่า “ฮอร์โมนแห่งความสุข (Happiness hormone)” หรือ “โดส (D.O.S.E.)” โดยสมองจะสังเคราะห์สารสื่อประสาทหรือฮอร์โมนเหล่านี้ออกมา ทำให้เรารู้สึก “มีความสุข” อันได้แก่ โดพามีน ออกซิโทซิน เซโรโทนิน และเอ็นดอร์ฟิน ซึ่งสารแต่ละชนิดจะมีกลไกการทำงานที่แตกต่างกัน (ราชวิทยาลัยจุฬาภรณ์, 2565)

บทบาทของสารอาหารต่อการเสริมสร้างสุขภาวะทางจิต
          ในยุคปัจจุบันที่มีทั้งปัญหาเศรษฐกิจและปัญหาทางสังคม จนทำให้ผู้คนมีปัญหาด้านความเครียดเพิ่มขึ้นจนส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และเกิดความไม่สมดุลของสารสื่อประสาทในสมองซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้ระบบต่างๆ ในร่างกายทำงานผิดปกติ เช่น อาการปวดเกร็งของกล้ามเนื้อ ท้องอืด ปวดท้อง คลื่นไส้ และอาเจียน รวมไปถึงพฤติกรรมการนอนหลับไม่สนิท ซึ่งเป็นปัญหาที่ส่งผลเสียต่อการดำเนินชีวิต ดังนั้น การบริโภคอาหารที่มีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ต่อการเสริมสร้างสุขภาวะทางสมองและอารมณ์จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง (Balchem ​​Corporation, 2023) ในปัจจุบันมีหลากหลายงานวิจัยที่ศึกษาเกี่ยวกับสารอาหารที่มีบทบาทสำคัญต่อการสังเคราะห์สารสื่อประสาทที่ช่วยลดการอักเสบของระบบประสาท รวมถึงช่วยเสริมสุขภาวะทางจิตใจและอารมณ์ เช่น ทริปโตเฟน (L-tryptophan) กรดไขมันโอเมกา-3 (Omega-3 fatty acids) โพรไบโอติกส์ (Probiotics) และ ขนมปังหมักเซโรโทนิน (Serotonin-Enriched Bread)

          นอกจากนี้ยังมีสารอาหารต่างๆ อีกมากมาย เช่น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีสารประกอบพอลิฟีนอล แมกนีเซียม วิตามินซี และโคลีนที่ช่วยกระตุ้นการสังเคราะห์สารเซโรโทนิน และโดพามีน อีกทั้งยังช่วยควบคุมการสังเคราะห์ฮอร์โมนคอร์ติซอลที่จะเกิดขึ้นเมื่อเราอยู่ในภาวะเครียด ซึมเศร้า และความผิดปกติทางอารมณ์ (กรมสุขภาพจิต, 2563) จะเห็นได้ว่า สารอาหารต่างๆ มีอิทธิพลต่อการเสริมสร้างสุขภาวะทางสมองและอารมณ์ ดังนั้น การเลือกบริโภคอาหารจึงเป็นอีกหนึ่งแนวทางสำคัญในการเสริมสร้างสุขภาวะทางสมองและอารมณ์ เพื่อให้เรามีคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างยั่งยืน

 
The relationship between neurotransmitters and emotions
          In the human brain, there are four primary neurotransmitters that play crucial roles in regulating emotions and positive feelings commonly referred to as “happiness hormones” or D.O.S.E. These neurotransmitters dopamine, oxytocin, serotonin, and endorphins—are synthesized by the brain to elicit feelings of happiness. Each of these substances operates via distinct mechanisms (Chulabhorn Royal Academy, 2022).

The role of nutrients in promoting mental well-being
          Nowadays, economic and social issues have become increasingly prevalent, leading people to experience higher levels of stress that negatively affect their health and disrupt the balance of neurotransmitters in the brain. This imbalance can lead to various bodily dysfunctions, such as muscle cramps, bloating, abdominal pain, nausea, vomiting, and sleep disturbances. These problems can significantly impair one’s quality of life. Therefore, consuming foods containing key bioactive compounds that promote brain and emotional well-being has become essential (Balchem Corporation, 2023). Currently, numerous studies have investigated the roles of specific nutrients in neurotransmitter synthesis, their ability to reduce neuroinflammation, and their contributions to enhancing mental and emotional well-being, such as L-tryptophan, Omega-3 fatty acids,Probiotics, and Serotonin-Enriched Bread.

          Additionally, there are many other essential nutrients such as polyphenol-rich supplements, magnesium, vitamin C, and choline, which help stimulate serotonin and dopamine, and regulate cortisol production triggered by stress, depression, and mood disorders (Department of Mental Health, 2020). It is evident that these nutrients significantly influence the brain and emotional well-being. Therefore, mindful dietary choices serve as a key strategy for enhancing mental and emotional well-being, enabling us to achieve a sustainable quality of life.